Μερικοί άνθρωποι,γεννιούνται ολότελα λυτρωμένοι από το φόβο.Γεννημένοι πριν την ώρα τους,είναι αδύνατο να εγκλιματιστούν σε αυτόν τον κόσμο,σ’έναν κόσμο που τον έχουν ξεπεράσει.Ζούνε σε μέρες και μήνες,τις συγκινήσεις που θα χρειαστούν οι πολλοί,χρόνια να τις αγγίξουν και καταλυούνται γρήγορα και σπάταλα,χωρίς να τρομάζουν.Η Μαρία Πολυδούρη ήταν απ’ αυτούς.
Μια μελαγχολία χωρίς όρια με πνίγει,
μια πλήξη τρομερή με παραλύει,
μια νευρικότης με πεθαίνει.
Απρίλιε…
Απρίλιε πόσο ευχάριστα
μου ψάλλεις τη δυστυχία μου,
μου θυμίζεις ότι μου λείπει…με απελπίζεις.
Η Μαρία Πολυδούρη ανήκει στη γενιά του 1920 που καλλιέργησε το αίσθημα του ανικανοποίητου και της παρακμής.Ο έρωτας και ο θάνατος είναι οι δύο άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η ποίησή της.Είναι μεστή από πηγαίο λυρισμό που ξεσπά κάποτε σε βαθιά θλίψη και κάποτε σε σπαραγμό,με εμφανείς επιδράσεις από τον έρωτα της ζωής της,Κώστα Καρυωτάκη,αλλά και τα μανιάτικα μοιρολόγια.Άφησε δύο πεζά έργα,το Ημερολόγιό της και μία νουβέλα με την οποία σαρκάζει ανελέητα το συντηρητισμό και την υποκρισία της εποχής της.Η φυματίωση την κατέβαλε και τα ξημερώματα της 29ης Απριλίου 1930 άφησε την τελευταία της πνοή με ενέσεις μορφίνης που της πέρασε ένας φίλος της στην Κλινική Καραμάνη
Αστραποβολούσα από ομορφιά,γλιστρούσε σα φως,τραγουδούσε μαγευτικά και σε καθήλωνε όσο μιλούσε καθώς η φωνή της,διατηρούσε αυτή τη μελωδικότητα μιας σβήνουσας νότας.Οι τέλειες γραμμές του προσώπου της,καταλήγανε σ’ ένα μεγάλο φωτεινό μέτωπο και στον πιο ωραίο,τον πιο εκφραστικό λαιμό.Τα χέρια της τελειώνανε σε ολόλευκα και ήρεμα μακριά δάχτυλα.Το βάδισμά της,όμορφο,δεν το άκουγες.Δεν ήξερε το θόρυβο. Και τα χείλη της,είχανε μια ανάγλυφη προέκταση. Ένας παναισθησιακός τύπος,να τι ήταν η Μαρία Πολυδούρη.Αγαπούσε να υπάρχει, λες και ήταν πρεσβευτής της ζωντανής ζωής.Γιατί η Μαρία πέθανε ζώντας.Πολλοί λίγοι άνθρωποι πεθαίνουνε στη ζωή.Συνήθως φοβούνται το θάνατο και ζούνε νεκρά,καθηλωμένοι σε μια αδράνεια.Ζωή δεν είναι η επιβεβαίωση της ύπαρξής μας,από τα ληξιαρχικά χαρτιά της γέννησης,της βάπτισης και του θανάτου.Αλλά μια ακατασίγαστη περιέργεια κι ένα πάθος για όλους και όλα,μια πίστη για κάποιο ιδανικό που μας κρατά άγρυπνους.Και αν δεν έχει για όλους αυτή τη σημασία η ζωή,η Μαρία Πολυδούρη έτσι την ένιωσε.
Λιλή Ζωγράφου
